Ra tay xử lý triệt để biệt thự bị bỏ hoang

Có một thực tại hiện nay ở những vị trí “vàng” có những căn biệt thự tiền tỷ đắp chiếu từ lâu, kéo theo hàng loạt hệ lụy đáng lo ngại như ô nhiễm môi trường, tệ nạn xã hội, nhếch nhác bộ mặt mỹ quan đô thị…

Đã nhiều năm trôi qua, người dân thì sốt ruột khi nhìn thấy những khu biệt thự hàng nghìn tỷ đồng bỏ hoang ở Hà Nội, nhưng các cơ quan chức năng dường như vẫn “đủng đỉnh” và chưa có giải pháp nào được đưa ra, thể hiện quyết tâm xử lý vấn đề này. Hậu quả là biệt thự tiền tỷ đắp chiếu, kéo theo hàng loạt hệ lụy đáng lo ngại như ô nhiễm môi trường, bất ổn xã hội, nhếch nhác bộ mặt đô thị… 

Câu chuyện càng đáng suy ngẫm khi hàng nghìn tỷ đồng đang bị chôn vùi vào đây, trong khi để xây dựng từng mét đường, từng đoạn cầu, nước ta vẫn phải vay vốn nước ngoài. Nghịch lý này cho thấy, đã đến lúc cần tìm hướng để giải quyết dứt điểm các biệt thự bỏ hoang. 

Chục năm trôi qua, con đường Lê Văn Lương kéo dài dẫn đến khu đô thị Trung Văn, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội đã khang trang, nhiều công trình, tòa nhà mọc lên, nhưng vẫn chưa thể làm “thay da đổi thịt” những khu đô thị với hàng loạt biệt thự còn nguyên màu đỏ gạch, kèm theo rêu mốc thời gian. 

Bà Nguyễn Thị Hiệp sống gần khu đô thị này xót xa khi mỗi căn biệt thự hơn 100 m2 giờ đây toàn rác rưởi, tầng hầm trở thành ao tù nước đọng. Tiếc từng tấc đất, tấc vàng, nhiều hộ dân đã tận dụng những khoảng đất quanh các ngôi biệt thự để trồng rau, cải thiện đời sống… 

Bà Nguyễn Thị Hiệp nói: “Dọc đường rất nhiều biệt thự bỏ hoang và nhìn rất phản cảm, chứ không phải là biệt thự làm đẹp, hoành tráng cho khu đô thị. Xung quanh thì hoang dã, thậm chí có cả trâu bò đến ăn cỏ. Như thế thì lãng phí tiền của của dân, của cả doanh nghiệp, bây giờ giải quyết thế nào. Hơn nữa là đất xây biệt thự lên bỏ hoang, còn dân thì không có đất mà làm ruộng”.

Trên các mảng tường gạch của mỗi căn biệt thự xuất hiện những dòng chữ rao bán nhà. Gọi đến một số điện thoại, chúng tôi được biết những căn hộ này đều đã có chủ, họ mua từ những năm 2005 đến 2011 và muốn chuyển nhượng lại với mức giá từ 87 - 90 triệu đồng/m2. Người này còn cho biết, vào thời điểm năm 2011, giá mỗi m2 biệt thự này lên đến 140 triệu đồng. Thời hoàng kim đó đã không còn, giờ đây những căn biệt thự hàng chục tỷ đồng bỏ hoang dù có giảm giá cũng thật khó để có người mua và đến ở. 

Tình trạng này đang diễn ra ở nhiều khu vực ngoại thành Hà Nội, điển hình như Khu đô thị Nam An Khánh, Khu đô thị Thiên Đường Bảo Sơn, Khu đô thị Kim Chung - Di Trạch, Khu đô thị Lideco ( huyện Hoài Đức), Khu đô thị Quang Minh 1, Quang Minh 2 (huyện Mê Linh)…

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu nhận định, biệt thự bỏ hoang không chỉ lãng phí mà còn liên quan đến vấn đề nợ xấu. Cơ chế, chính sách của Nhà nước cần nhanh chóng giải quyết vấn đề này, giúp các ngân hàng có thể xử lý được các tài sản bảo đảm hiện vẫn đang chôn vùi trong bất động sản.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cho rằng: “Tài sản ở những địa thế đẹp như thế, bao nhiêu biệt thự xây dựng lên một cách hoành tráng rồi để không không ai ở. Trong khi đường phố, giao thông còn hạn hẹp, rồi cần tiền để giải quyết những vấn đề nghèo khổ, cho nên đó là sự lãng phí vô cùng. Nhưng để thay đổi, điều chỉnh, dùng những tài sản như thế để tránh lãng phí thì vấn đề thanh lý tài sản bảo đảm, vấn đề nợ xấu phải được giải quyết. Tất cả các ngân hàng và cơ quan chức năng cần làm sao biến những tài sản đó thành những tài sản hữu dụng cho dân chúng”.

Ông Trần Ngọc Quang, Tổng Thư ký Hiệp hội Bất động sản Việt Nam phân tích, các biệt thự bỏ hoang của Hà Nội hầu hết đã có chủ, hoặc của giới đầu cơ, hoặc của người dân nhưng không ai ở, cũng chẳng ai mua lại vì hạ tầng cơ sở chưa có. Do đó, chủ đầu tư phải đầu tư mạnh mẽ về cơ sở hạ tầng thì mới thu hút được người dân đến ở. 

Ông Trần Ngọc Quang cho rằng, sự lãng phí này cho thấy cần đặt vấn đề lớn hơn là việc sở hữu bất động sản ở Việt Nam sao cho tận dụng được nguồn lực trong xã hội: “Nhiều người có tiềm lực mua biệt thự bỏ không trong khi Nhà nước đang phải đi vay tiền nước ngoài để đầu tư hạ tầng kỹ thuật, nhiều người dân lại không có nhà ở. Vì thế, cần có chính sách kiểm soát việc sở hữu nhà ở đối với những người đầu tư như hiện nay, có vậy mới hạn chế, giảm thiểu những biệt thự bỏ hoang”.

Đồng tình cho rằng không thể tiếp tục để tồn tại việc hàng loạt biệt thự bỏ hoang vừa gây lãng phí, vừa làm xấu bộ mặt đô thị, dễ trở thành nơi chứa rác thải, mất vệ sinh, gây ô nhiễm môi trường, là nơi “an cư” của tệ nạn xã hội, ông Phạm Sỹ Liêm - Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam kiến nghị, đã đến lúc tính đến phương án thu thuế tài sản để vừa hạn chế tình trạng mua biệt thự rồi bỏ đấy, vừa góp phần khắc phục khó khăn về ngân sách hiện nay.

Ông Phạm Sỹ Liêm nêu ý kiến: “Họ để như thế họ không mất tiền. Bây giờ đánh thuế tài sản, dùng hay không dùng nhưng có tài sản thì anh phải nộp thuế. Các nước gọi là thuế tài sản, ở ta gọi là thuế nhà đất, nhưng hiện nay chưa thu thuế nhà, mới chỉ thu thuế đất dưới dạng thuế sử dụng đất phi nông nghiệp. Thu thuế thì phải có luật. Bây giờ tôi nghĩ đã đến lúc rồi, vì ngân sách hiện nay thiếu hụt nghiêm trọng, một mặt thì phải giảm chi, hiện đã giảm chi đầu tư công, nhưng mặt khác cũng phải tìm nguồn thu nữa, chứ ODA hết rồi thì phải có nguồn thu”.

Rõ ràng, không thể để tình trạng biệt thự bỏ hoang rêu mốc tiếp tục tồn tại. Đã đến lúc cần sự vào cuộc, chung tay của các cơ quan chức năng, những người có trách nhiệm để tìm ra cách làm mới, đột phá, quyết liệt xử lý khối tài sản này, tránh lãng phí và tạo thêm nguồn lực cho ngân sách quốc gia.